piątek, 23 października 2015

Tematycznie: Szarość a sprawa polska. 50 szaro-szarych polskich piosenek - cz. 1 (piosenki 1-25)


Szary to mój ulubiony kolor. Najlepszy. Ja mam wszystko szare: płaszcz, koszulę, życie.

  Mój teść, 2015


Polska romantyczna dusza szczególnie umiłowała szarość i od wielu dekad wyśpiewuje jej hymny. Achiwa rodzimej piosenki uginają się pod "szarymi" tytułami. Szara bywa rzeczywistość, masa i blues, szare są blokowiska, ulice i dni. Szarzyzna pokrywa twarze i wypełnia koszmary. Symbolika tego koloru jest mocno zakorzeniona w naszym społeczeństwie. Szarość to dla Polaka neutralność, ale też nuda, pustka i nijakość. Zwykłość, typowość i stan totalnego niewychylania się przed szereg.

Akcja uliczna Teatru Akademia Ruchu z roku 1976 pt. Kolejka wychodząca ze sklepu. Fot. akademiaruchu.com.

50 utworów w temacie polskiej szarości - nie wątpię, że jesteście w stanie dorzucić do tego zestawu drugą, a nawet trzecią pięćdziesiątkę (zachęcam Was byście zrobili to w komentarzach).

1. Tylko wróć (Tak mi źle, tak mi źle, tak mi szaro) - Kocmołuchy


Tak mi źle, tak mi źle, tak mi szaro
Każdy dzień ciągnie się jak makaron

Bigbitowy song o egzystencjalnym bólu młodego pokolenia pochodzi z emitowanego w latach 60. ubiegłego wieku serialu Wojna domowa. Utwór napisali: Wojciech Młynarski (słowa) i Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz. W wersji pozaekranowej zaśpiewali: Wojciech Gąssowski i Roman Hoszowski, a przygrywał im zespół Chochoły. 

tekst i info 

2. Kolorowe szare dni - Skaldowie



Dla szczęścia daj zwyczajne dni
Zamienię w święto ich szarą treść

Piosenka autorstwa Andrzeja Zielińskiego i Tadeusza Śliwiaka znalazła się na wspólnym singlu Skaldów i Wiślan 69 wydanym w roku 1972. 


3. Szara kolęda - Wojciech Młynarski/Krzysztof Komeda (tu w wykonaniu zespołu Raz Dwa Trzy)


Bo kolęda tak szara, jak miejskiego dnia chmurny wzrok
To jest wiara naszych serc w miłowanie cały rok

W tych dwóch wersach zawiera się cały sens utworu - nadzieja na wzajemną ludzką życzliwość nie tylko od święta, ale i na co dzień. 


4. Na szarość naszych nocy - Marek Grechuta


Na szarość naszych nocy 
na naszą bezimienność 
na szarość i nijakość 
jutrzejszych naszych marzeń 

Utwór wieńczący drugi album Marka Grechuty zatytułowany Magia obłoków (1974). Autorem słów piosenki jest krakowski poeta, Leszek Aleksander Moczulski.


tekst 

5. Szara piosenka - Elżbieta Adamiak


Nie czerń, lecz szarość wszędzie
Ta nić szara się przędzie
Ona za mną, przede mną i przy mnie

Szara bossa nova z debiutanckiego krążka wokalistki zatytułowanego po prostu Elżbieta Adamiak (1980). Za tekst posłużył wiersz Józefa Barana.


6. Szare miraże - Maanam



Tylko dlatego, że jesteś nikim 
Możesz pogadać z drugim człowiekiem 
Życie bogate, pełne sekretów 
W szarym człowieku, w szarym człowieku 

Jeden z evergreenów duetu autorskiego Kora i Marek Jackowski. Piosenka z trzeciego singla grupy i jej debiutanckiego s/t krążka (1980). Treść nie wymaga komentarza. Zawsze aktualna.  

tekst  

7. Psalm stojących w kolejce - Krystyna Prońko


Za czym kolejka ta stoi?
Po szarość, po szarość, po szarość
Na co w kolejce tej czekasz? 
Na starość, na starość, na starość

Z płyty Kolęda Nocka (1981) zawierającej utwory z musicalu o tym samym tytule. Muzykę napisał Wojciech Trzciński, słowa zaś Ernest Bryll. 


8. Szare koszmary - Tilt (Czad Kommando Tilt)


Oto czyściec szary, bo życie ma smak kary 
Tu jest samo dno i widać całe zło 

Tomek Lipiński w kilku cierpkich zdaniach o prl-owskiej rzeczywistości. Aż 8 lat utwór czekał na swoją fonograficzną premierę - ukazał się na płycie Czad Kommando Tilt w roku 1990.


9. Szara masa - Deuter



Znamienici hipokryci i dostojni kłamcy 
Szarzy zwykli urzędnicy, oszukani robotnicy 
Bez koloru i fantazji, pozbawiono ich wyobraźni

Jeden z żelaznych punktów repertuaru wczesnego Deutera. Wersja studyjna utworu powstała dopiero w roku 1995, a zarejestrował ją zespół Dezerter (z Pawłem "Kelnerem" Rozwadowskim w składzie).


10. Szara rzeczywistość - Dezerter



Nie myślę tak jak wy, jestem inny niż wy
Nic mnie nie obchodzą, wasze myśli i sny
Szara rzeczywistość, wasza rzeczywistość
Nie obchodzi mnie, odczepcie się!

Z legendarnej tonpressowskiej "czwórki" Dezertera (1983). Część nakładu płytki zniszczono w wyniku ingerencji cenzury. 


11. Szara młódź - T.Love 


Patrzę i widzę szarą młodzież 
Produkt systemu mody 
W czarnych skórach i garniturach 
Produkt systemu mody 

Krytycznie o przyszłości narodu. Numer z czasów T.Love Alternative.


12. Szara maść - Lombard


Na "dobranoc",
Żeby zasnąć,
Powlekanie
Szarą maścią.

Szara maść to inaczej maść rtęciowa używana w leczeniu skórnych zmian w przebiegu kiły, wszawicy łonowej oraz ropni skórnych. Piosenka pochodzi z koncept albumu o tym samym tytule wydanego w roku 1984. Muzyka - Grzegorz Stróżniak, tekst - Jacek Skubikowski. 


13. Szara Sahara - No Smoking


Zgliszcza
Zostaną zgliszcza, spalone domy, dymiący popiół, ruiny
Skończy się wszystko na łzach
Szara Sahara

Krajobraz po zagładzie odmalowany przez rzeszowskich post-punkowców. Wers o kończeniu na łzach nawiązuje do tytułu albumu supergrupy This Mortal Coil.  

14. Hejszarawiara! - Armia


Idą przez ulice maszerują cienie
otwierają bramy nie ma już więzienia
zbudzili się nagle nic ich nie ostudzi
sto tysięcy ludzi zwykłych szarych ludzi

Brzmi to niczym zapowiedź rewolty szarego ludu. Taka interpretacja byłaby jednak za prosta. Wszak Tomasz B. śpiewał (i nadal to czyni) o sprawach duchowych. Piosenka z pierwszego armijnego longplaya, tego z Indianinem na okładce (1987). 


15. Długie szare dni - Dr. Hackenbush


Zgrabne bluesidło autorstwa Andrzej "Zmory" Rdłutowskiego, również lidera formacji Dr. Huckenbush wykonującej repertuar nieco ostrzejszy tekstowo niż Dr. Hackenbush.  

16. Sinoszary - Inkwizycja


kobiety o twarzach bokserów 
mężczyźni o twarzach 
z parcianego worka 
tu wódka jest bogiem 
wiara w boga nałogiem 
komunię przyjmuje się z korka 

Trudno o bardziej przygnębiający obraz miejskiej patologii. Utwór znalazł się na debiutanckim krążku krakowskiej Inkwizycji wydanym przez oficynę Nikt Nic Nie Wie w roku 1991. 

tekst i muzyka 

17. Szara blokada - Farben Lehre



Te same bloki 
Szare widoki 
Na ścianach plamy 
Takie same 

Numer z początkowego okresu działalności płocczan. 



18. Szary pył - De Mono



Zdmuchnijmy stąd 
Zdmuchnijmy cały pył 
Zdmuchnijmy cały szary pył 
Zdmuchnijmy cały pył 

Bezpretensjonalny song z optymistycznym przesłaniem. Z czasów kiedy istniało tylko jedno De Mono (LP Stop, 1992).


19.  Zwykła szarość - Afront




Z demówki nagranej w '93.

20. Szara Szarość - The Bill


Szare ulice i szare domy
Szary człowiek przed telewizorem
Myśli i patrzy patrzy i myśli
Piękny jest świat w kolorowej telewizji

Zaduma nad ułudą sączącą się z telewizyjnych odbiorników. Kawałek z The Biutu punkrockowców z Pionek (1993).  


21. Szary Blues - Trawnik i Kuba Sienkiewicz


Bo to jest właśnie szary blues 
Blues każdego szarego 
W szarym kolorze żyjesz bajecznie 
W śnie śpiącego żyjesz bezpiecznie 

Trawnik i dr Kuba. Z płyty Czarodzieje (1995).

tekst 

22. Szare twarze - Uliczny Opryszek Oj!




Widzę szare twarze, szare twarze na ulicy
Twarze robotników ciężko pracujących
Szare twarze dzieci co dzień się uczących
Gdy widzę te ich twarze to płakać mi się chcę

Uciskani proletariusze i ich dzieci ciemiężone obowiązkiem szkolnym. Widok, który skłania do płaczu. Nagranie pochodzi z kasety Młodzież punkowa (1995).


23. Szare dni - Fanatic


Tylko tego mi żal, ze zostałem sam
pozostały mi tylko szare dni daj mi tylko sny

Jeśli o szarości zaczynają śpiewać disco-polowcy - wiedz, że coś się dzieje. Kompozycja z albumu Zakochany chłopak z roku 1996. 

tekst 

24. Szarość dnia - Ich Troje



szarość dnia zeza ma
już ja wiem dlaczego
szarość dnia karę zna
dla niej i dla niego

Voo doo, głód zemsty i zezująca szarość dnia. A wszystko w jednej piosence. Tak brzmiało Ich Troje na swojej pierwszej "dużej" płycie (Intro, 1996).


25. Szarość - Infekcja


Utwór reprezentuje Stronę Krwi na płycie Każdy robotnik... (1996) crust-punkowej załogi Infekcja. 

tekst - do rozszyfrowania 


***
Część druga zestawienia - w następnym poście.

Brak komentarzy:

szukaj w tym blogu