Wipers - Powrót (pra)szczura

Wipers to prawdziwi weterani amerykańskiej sceny punk. Zespół z Portland (w Oregonie), który zaczynał karierę dokładnie w tym samym czasie gdy Sex Pistols i The Clash wydawały swoje debiutanckie albumy. I choć nigdy nie osiągnął takiej popularności jak wspomniane grupy, to bez wątpienia zasłużył na miano kultowego. Formacja Grega Sage'a wywarła wielki wpływ na takich wykonawców jak Mudhoney, The Melvins, Dinosaur Jr., Poison Idea, Sonic Youth czy Kurt Cobain. Lider Nirvany twierdził nawet, że bez Wipers nie byłoby muzyki grunge.

piguła:
kto zacz: [the] Wipers
kraj: USA (Portland w Oregonie)
lata działalności: 1977-1988, 1993-1999
skład:
Greg Sage - wokal, gitara, gitara basowa, klawisze, muzyka i teksty
Sam Henry - perkusja, chórki
Dave Koupal - gitara basowa, chórki
Steve Plouf - perkusja
Brad Davidson - gitara basowa, chórki
Brad Naish - perkusja
Travis McNabb - perkusja
szufladka: punk, post-punk, psychedelic punk

Zanim Greg Sage, lider Wipers i autor całego repertuaru tej grupy, zajął się tworzeniem własnej muzyki, jego największą pasją było zgłębianie tajników pracy realizatora dźwięku. Będąc kilkunastoletnim chłopcem, Greg parał się rejestracją i obróbką nagrań. Dostęp do profesjonalnych urządzeń zapewnił mu ojciec - zawodowo związany z branżą wydawniczą.

Edukację muzyczną Sage rozpoczął od nauki gry na gitarze basowej, potem przyszła kolej na gitarę oraz fortepian. Pierwszy album artysta nagrał mając niespełna 17 lat. Była to płyta blues-rockowego projektu ex-zapaśnika Larry'ego Pitchforda ps. Beauregarde. Greg wystąpił na niej w roli gitarzysty prowadzącego. Wydawnictwo zatytułowane po prostu Beauregarde ukazało się w roku 1971 i nie odniosło większego sukcesu (w 2006 w sprzedaży pojawiła się kompatkowa reedycja tego krążka).

Podczas pracy nad longplayem kapeli Pitchforda, Sage poznał basistę Dave'a Koupala i perkusistę Sama Henry'ego. W roku 1977 wspólnie z nimi założył grupę Wipers (z ang. wycieraczki, ścierki). Zespół już na samym początku swego istnienia przyjął postawę wybitnie antykomercyjną i dystansował się od show-biznesu. Celem formacji - jasno sprecyzowanym przez jej niekwestionowanego lidera Grega - było nagranie 15 albumów w ciągu 10 lat przy całkowitym braku promocji. Żadnych koncertów, wywiadów czy list przebojów. Bez kont(r)aktów, rockandrollowego blichtru, autografów i wrzeszczących fanek. Sage'owi zależało na tym, aby nazwa Wipers kojarzyła się wyłącznie z muzyką. Radykalizm jego poglądów z czasem nieco osłabł. Kapela zaczęła występować na żywo (wydała nawet koncertową płytę) i nagrywać dla bardziej zależnych wytwórni. Przestała także omijać prasę. Ale po kolei...

Debiutancki singiel Wipersów - Better Off Dead - ukazał się w roku 1978. Wydał go, założony przez Grega, label Trap Records. Pierwszy album zespołu - Is This Real? - wyszedł rok później w barwach oficyny Park Avenue Records. Muzyka która wypełniła longplay wymykała się jednoznacznym klasyfikacjom. Nie był to na pewno klasyczny punk '77. Wychodząc od estetyki trzyakordowej grupa wypracowała swój oryginalny dekadencki styl, którego wyznacznikiem stały się ostre, mroczne, a miejscami wręcz psychodeliczne partie gitarowe Sage'a i jego pełen pasji śpiew. Ważny element tej układanki stanowiły także teksty, pisane przez lidera Wycieraczek - apokaliptyczne, przesycone dziwną symboliką. Mówiące o alienacji, zagubieniu i "cywilizacyjnym szaleństwie".

W roku 1980 ukazała się EP-ka Alien Boy. Siedmiocalówka zawierała cztery utwory (w tym trzy pochodzące z sesji demo) i została wydana przez Park Avenue bez zgody zespołu. Mimo to Wipersi nie zerwali współpracy z wytwórnią i powierzyli jej wydanie swojego kolejnego albumu - Youth Of America. Płyta wyszła w 1981 roku. Podczas jej nagrywania doszło do znaczących zmian w składzie kapeli. Odeszli Sam Henry oraz Dave Koupal. Ich miejsca zajęli: Brad Naish (perkusja) i Brad Davidson (gitara basowa).

Drugi longplay Wipers przyniósł jeszcze więcej eksperymentów z brzmieniem i stylistyką niż debiut. Na krążku znalazło się 6 utworów, z których najkrótszy trwał mniej niż 3 minuty, zaś najdłuższy ponad 10. Youth Of America okazało się sukcesem artystycznym i - jak to często bywa - komercyjną porażką.

Trzecia produkcja grupy - Over The Edge - ukazała się w barwach oficyny Brain Eater w roku 1983. Album stanowił powrót do krótszych kompozycji i garażowego brzmienia. Krążek spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem fanów formacji.

Mając na koncie trzy płyty studyjne, Wipersi wyruszyli w swoją pierwszą trasę koncertową. Została ona udokumentowana dwoma wydawnictwami: bootlegową kasetą Wipers Tour 84 oraz longplayem Wipers Live (1985). 

Następnym krokiem Sage'a i spółki była zmiana wydawcy. Panowie przeszli pod skrzydła wytwórni Enigma Records przynależącej do Restless Records (jednej z największych niezależnych oficyn w USA w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku).



W roku 1985 Enigma wydała pierwszy solowy album Grega zatytułowany Straight Ahead. Większość partii instrumentalnych na płycie artysta nagrał sam. Rok później natomiast, w sprzedaży pojawił się kolejny krążek sygnowany nazwą Wipers - Land Of Lost. Materiał na nim zawarty znacznie odbiegał od tego co grupa nagrała do tej pory. Część kompozycji odznaczała się hardrockowym brzmieniem, w pozostałych można się było doszukiwać wpływów gotyckiego rocka. W sesji nagraniowej do Land Of Lost wziął udział nowy perkusista formacji - Steve Plouf.

W 1987 roku nakładem Restless Records ukazało się wydawnictwo Follow Blind. Kapela wróciła na nim do post-punkowych korzeni. 

W roku następnym światło dzienne ujrzał szósty studyjny album Wipers pt. The Circle. Sage zakładał, że będzie to juz ostatnia produkcja jego zespołu. Muzyka z The Circle utrzymana była w klimatach space rockowych. Po wydaniu płyty, grupa ruszyła w pożegnalną trasę koncertową (z 18 letnim wówczas Travisem McNabbem w roli perkusisty), po której zawiesiła działalność. Greg przeprowadził się do Arizony. Tam kontynuował karierę solową. W roku 1991 wydał drugi krążek sygnowany własnym nazwiskiem - Sacrifice (For Love). Wydawało się, że Wipers to temat zamknięty. Do czasu.

Na początku lat 90 Ameryką zawładnął styl grunge. Wykonawcy kojarzeni z tym nurtem bardzo często jako źródło swoich inspiracji wskazywali twórczość ekipy Sage'a. W 1992 roku powstała nawet składanka dedykowana Wipersom. Płyta "tribute" zatytułowana Eight Songs For Greg Sage And The Wipers zawierała 8 klasycznych piosenek formacji nagranych przez m.in. Napalm Beach, Poison Idea, Nirvanę i Hole.

Wzrost zainteresowania muzyką Wipers sprawił, że Greg postanowił reaktywować grupę. Zespół wznowił działalność w roku 1993. Niedługo potem na rynku pojawił się longplay Silver Sail. Był to pierwszy premierowy album Wipersów od pięciu lat. Materiał zarejestrowano w prywatnym studiu Sage'a - Zeno Studios - w Phoenix (Arizona). Krążek wydała oficyna Tim/Kerr Records. Wbrew obawom starych fanów kapeli, kompozycje zamieszczone na Silver Sail nie nawiązywały do brzmień grunge'owych. Weterani nie ulegli modzie.

Kolejne wydawnictwa formacji - The Herd (Tim/Kerr Records, 1996) i The Power In One (Zeno Records, 1999) - nie wpłynęły zasadniczo na zmianę jej wizerunku. Greg wciąż eksperymentował z brzmieniem, gatunkami oraz z różnymi technikami nagraniowymi. Nie było to już jednak tak rewolucyjne jak w przypadku wcześniejszych produkcji grupy.

W roku 1999 Sage zdecydował się rozwiązać zespół. Tym razem na dobre. Dwa lata później, za sprawą wytwórni Grega (Zeno Records) na rynek trafił trzypłytowy Wipers Box Set. Zestaw zawierał trzy pierwsze płyty Wipers - Is This Real?, Youth Of America i Over The Edge - zremasterowane i poszerzone o dodatkowe utwory.   

Obecnie Greg Sage skupia się na działalności producenckiej i wydawniczej.